کامران وفا فیزیکدان ایرانی و استاد دانشگاه هاروارد به همراه  همکارش آندرو استرومینگر Andrew Strominger در هاروارد  و جوزف  پولچینسکی  Joseph Polchinski  از دانشگاه کالیفرنیا سانتا باربارا برنده جایزه یک میلیون دلاری  بنیاد پیشرفت   foundation breakthrough  شده اند.

کامران وفا برنده جایزه بنیاد پیشرفت در سال 2016

هر سه فیزیکدان به خاطر مطالعه سیاهچاله ها و ارتباط آن با نظریه ریسمان به این جایزه دست یافته اند. تیم تحقیقاتی کشف امواج گرانشی لایگو نیز جایزه دیگر بخش فیزیک را برای کشف امواج گرانشی از آن خود کرده است.

کامران وفا و اندرو استرومینگر در کار چشمگیرشان در سال 1996 نشان دادند که اطلاعات یک سیاهچاله (آنتروپی بکنشتاین و هاوکینگ ) را می توان از نظریه ریسمان استخراج کرد

این جایزه به خاطر نقش مهم وفا در نظریه میدان های کوانتومی، گرانش کوانتومی، نظریه ریسمان، نقش هندسه در فیزیک و اصل هولوگرافیک به وی اهدا شده است.

منبع: http://www.psi.ir/news2_fa.asp?id=2149

«ابرجریانی» در دمای اتاق و در یک چگالیده‌ی بوز-انیشتین از شبه‌ذراتی که مگنون نامیده می‌شود شناسایی شده‌ است. به گفته‌ی تیم بین‌المللی از پژوهش‌گران که موفق به مشاهده‌ی این اثر شده‌اند٬ این کار راهی به سوی استفاده از مگنون‌ها در پردازش اطلاعات باز خواهد کرد. با این حال پژوهش‌گران دیگری اعتقاد دارند که این ادعا، ادعایی نارس بوده و استدلال توضیحات نه چندان نویی است که رد نشده‌اند.

عبارت «ابرجریان»٬ جریان بدون مقاومت ذرات باردار در ابررساناها را توصیف می‌کند. این عبارت جریانِ بدون ویسکوزیته ذرات در هلیوم ابرشاره‌ای را نیز توصیف می‌کند. نقطه‌ی مشترک همه‌ی این سیستم‌ها این است که می‌توان آن‌ها را همچون چگالیده‌های بوز-انشتین (BECs) – مجموعه‌ی بوزون‌ها مانند جفت‌های کوپری یا هلیوم ۴ – با یک تک‌تابع موج توصیف کرد.

• آخرین مهلت ثبت نام: 15 مهرماه  1395
• تاریخ برگزاری: 6 آبان ماه 1395

كنفرانس سالانه فیزیك ایران، یك تا 4 شهریورماه امسال با حضور اساتید، دانشجویان تحصیلات تكمیلی ، پژوهشگران و متخصصان فیزیك و مهندسی از دانشگاه ها ، مراكز پژوهشی و صنایع سراسر كشور در دانشگاه شیراز برگزار شد.

مراسم افتتاحیه این كنفرانس علمی در تالار حكمت واقع در پردیس ارم دانشگاه شیراز ترتیب یافت.

به تازگی، حالت‌های برانگیخته‌ی کم‌انرژی، یا «موی نرم» کوانتومی‌ برای سیاه‌چاله‌ها پیش‌نهاد شده‌است؛ در زمان تبخیر سیاه‌چاله‌ها، این حالت‌های کوانتومی، اطلاعات مدفون در آن‌ها را آزاد می‌کنند.

دسته جدیدی از موج صوتی که می تواند به طور چشمگیری رهاشدن به سمت هدف در داروهای استنشاقی و واکسن را بهبود بخشد توسط محققان دانشگاه RMIT  در ملبورن، استرالیا شناخته شده است. امواج حجمی سطح بازتاب کننده SRBWs یک ترکیبی از امواج حجمی و امواج سطحی هستند.  تیم در حال حاضر نشان داده که آنها می توانند توزیع زمانی مورد نیاز برای درمان های استنشاقی را از طریق یک نبولایزر کاهش دهند.

نبولایزر ریزکردن ذرات معلق دارویی و محلول ها به بخار است که می تواند استنشاق شود. آنها داروها را به بیماران مبتلا به بیماری تهدید کننده حیات یا ناتوان کننده ریه مانند سرطان، آسم و تورم بافت مثانه دادند.

در نبولایزر فراصوت، یک تراشه پیزوالکتریک برق را به ارتعاشات فراصوت تبدیل که مایع را تبخیر می کند. این دستگاه دارای پتانسیل قابل توجهی است به این دلیل که آنها ذرات معلق  کوچکی را تولید می کنند که برای رساندن به اعماق ریه مناسب و می تواند مواد درمانی را به ریه برساند، مانند واکسن. اما سودمندی آنها محدود است زیرا آنها بخاراها را با نرخ بسیار آهسته تولید می کنند.

امجد رزک، مسئول این تحقیقات در RMIT توضیح می دهد:

مشکل این است که آنها تکیه بر سطح امواج صوتی (SAWs) ای دارند ، که برای تبخیر مایع سراسر سطح مواد پیزوالکتریک را طی می کند. نرخ نبولاریزه کردن را می توان با افزایش شدت  منجر به افزایش دامنه  بالا برد - اما این باعث می شود که دستگاه ها دیگر عمل نکنند. "یک تراشه با سطح موج صوتی به تنهایی نمی تواند ارتعاشات و گرما را به اندازه کافی بدون از کار افتادن، به طور ثابت حفظ کند. زیرا استرس و حرارت – ناشی از ارتعاشات – در داخل لایه بالایی از تراشه حبس می شود "

برای ایجاد امواج قوی تر، رزک  و همکارانش قدرت امواج حجمی که از امواج سطحی نشت کرده بودند را از طریق مواد پیزوالکتریک مهار کردند. این امواج صوتی که باعث می شود کل لایه به عنوان یک نهاد مستقل ارتعاش کند، که در نبولایزر به طور معمولی فرو نشانده شده ، اما محققان دریافتند که آنها می توانند در ترکیب با  SAWs ایجاد یک موج ترکیبی کنند که می تواند در نبولاریزه کردن  بسیار کارآمد مورد استفاده قرار گیرد.

در پی اعلامیه سرن در دسامبر، فیزیکدان‌ها 150 مقاله در سایت arXive گذاشته‌اند.

فیزیکدان‌های نظری با رشد قابل توجهی به مقاله دادن در مورد تحلیل نشا‌نه‌های وسوسه برانگیزی از یک ذره جدید در داده‌های برخورددهنده بزرگ هادرونی (LHC) روی آورده‌اند.

نتایج آزمایشگاهی 15 دسامبر در سرن- آزمایشگاه اروپایی فیزیک ذرات که میزبان LHC نزدیک ژنو است- اعلام شد. از آن زمان تا به حال، با وجود اهمیت آماری کم این یافته‌ها، 150 مقاله تحقیقاتی در مورد ذره فرضی به سِرور arXive فرستاده شده است.

نشانه‌‌ی یک بوزون جدید و سیل مقالات: فقط ظرف 21 روز، فیزیکدان‌ها 150 مقاله در مورد نتایج جالب برخورددهنده بزرگ هادرونی به arXive فرستاده‌اند.

 چنین استقبالی پیش بینی می‌شد. تیزیانو کامپورزی Tiziano Camporesi ، از سخنگویان آزمایش CMS در LHC، درست بعد از اعلام خبر در رسانه‌ها به Nature گفت که انتظار صدها مقاله را در دو هفته آینده دارد. او گفت بسیار مشتاقم ببینم که دوستان نظریه پرداز ما چه ایده‌هایی می‌دهند؟   

پاول گینزپارگ Paul Ginsparg فیزیکدان دانشگاه کرنل در ایتاکا نیویورک و بنیانگذار arXive می‌گوید هجوم مقالات اخیر دو واقعه‌ی گذشته که موجب هیجان‌زدگی نظریه‌پردازها شده بود را تحت الشعاع قرار داده‌ است. یکی از آن‌ها موج مقالات پس از اعلام جنجال برانگیز نوترینوهایی با سرعت بیش‌تر از نور بود که توسط ایتالیایی‌ها در آزمایش OPERA سال 2011 مطرح شد و دیگری هم پس از کشف امواج گرانشی با استفاده از تلسکوپ قطبی BICEP2 در 2014 بود. هیچکدام از این ادعاها پس از بررسی دقیق تائید نشد.

نکته قابل‌توجه‌ در این مورد نسبت به دو حالت قبلی، این است که ادعای ذره جدید از طرف LHC هنوز به صورت مکتوب ارائه نشده است. گینزپارگ می‌گوید همه چیز صرفاً بر اساس گزارش زنده از رخداد سرن است. او می‌افزاید- طبق زمانبندی اپراتورهای arXive- مقالاتی که بعد از ساعت 16 به وقت آمریکای شرقی به این سایت برسند، تا روز بعد به نمایش درنخواهند آمد و زمان ارسال مقالات نشان می‌دهد که فیزیکدان‌ها برای ایمیل کردن مقالاتشان تا قبل از اتمام این مهلت هجوم آورده‌اند.

تردید در SUSY

نظریه‌پرداز سرن، جیان فرانسیسکو گودیچی Gian Francesco Giudice و همکارانش درست همان روز اعلام خبر، مقاله‌ای 32 صفحه‌ای ارسال کرده و به تحلیل یافته‌ها پرداختند. این مقاله تا به حال بیش از 100 ارجاع داشته است. گودیچی می‌گوید که ذره‌ی فرضی را نمی‌توان به سادگی با ابرتقارن (SUSY) تطبیق داد. ابرتقارن روش مرجح فیزیکدان‌ها برای گسترش مدل موفق استاندارد برای فیزیک ذرات است و بر طبق آن هر ذره‌ی مدل استاندارد یک شریک سنگین‌تر دارد. به قول گودیچی این ذره بوی ابرتقارن نمی‌دهد.

اما بسیاری از مقالات در arXive تلاش کرده‌اند که در هر صورت ذره‌ای ابرمتقارن بسازند، شاید به این امید که ‌SUSY هنوز بتواند در بخش ناامید کننده‌ی «کشف نشده‌ها» از LHC و جاهای دیگر سر بر آورد.

اگرچه ممکن است این ذره فقط یک نشانه‌ی اتفاقی باشد که با داده‌های بعدی ‌LHC ناپدید شود، اما بیشتر وقت نظریه‌پردازها هنوز هم به تحلیل آن می‌گذرد. این را لیزا راندال Lisa Randall از دانشگاه هاروارد در کمبریج، ماساچوست می‌گوید. به گفته‌ی او «اشکالی ندارد که مردم در مورد اینکه نتیجه‌ی چنین نشانه‌ای چیست فکر کنند. حتی اگر این نشانه حذف شود، اغلب باز هم چیزهای زیادی در مورد احتمالات ممکن یاد می‌گیریم».   

Hint of new boson at LHC sparks flood of papers

منبع:  psi.ir

چارلز تاونز فیزیکدان آمریکایی و برنده‌ی جایزه‌ی نوبل فیزیک در سال 1964 (به صورت مشترک) در 99 سالگی در گذشت. او این جایزه را بپاس سعی و کوششی که به پیشرفت و توسعه‌‌ی علمِ لیزر منجر شد، دریافت کرد. تاونز در چالشِ ساختنِ اولین لیزر نقش جدایی ناپذیری را توسط توسعه‌ی پیشگام آن یعنی "میزر" ایفا کرد. میزر قادر است تابش الکترومغناطیسی در ناحیه‌‌ی ریز موج‌ها در طیف الکترومغناطیسی، تولید و تقویت کند.

کلیدِ کارِ تاونز در اوایل دهه‌ی پنجاه میلادی در دانشگاه کلمبیا زده شد. در همان زمان بود که او دستگاهی را پیشنهاد کرد که قادر بود امواج الکترومغناطیسیِ همدوس، توسط فرآیند تشدید در گسیلِ القایی تولید کند. بدین ترتیب او مخترع میزر (MASER) یا همان تقویت ریز‌موج توسط گسیل تابشِ القایی (microwave amplification by stimulated emission of radiation) است. تاونز تنها کسی نبود که این ایده را در سر داشت. نیکلای باسوف و الکساندر پروخورف از موسسه فیزیکی آکادمی علوم روسیه‌ لِبِدِو (Lebedev)، و همچنین ژوزف وبر از دانشگاه کاتولیک آمریکا، به صورت مستقل، اما همزمان با تاونز تحقیقات تئوری بر روی میزر انجام می‌دادند.

در سال 1954 تاونز و تیمش موفق شدند تئوریشان را به یک دستگاهِ کارآمد تبدیل کنند. آن‌ها با استفاده از جریانی از مولکلول‌هایِ پرانرژی آمونیا، ریزموج‌های تقویت شده در فرکانس تقریبی 24 گیگا‌هرتز تولید کردند. در دسامبر سال 1958 تاونز به همراه برادرِ همسرش، آرتور شاولو که در آن زمان در آزمایشگاه‌های بِل (Bell) در نیوجرسی فعالیت می‌کرد، به شرحِ چگونگیِ گسترش و توسعه‌ی مفهومِ میزر در اپتیک، برای ساختِ - میزر اپتیکی و فروسرخ - یا همان لیزر پرداختند [1].

از آنجاییکه تاونز و آرتور هر دو علاقمند بودند که از لیزر در مطالعاتِ طیف‌سنجی استفاده کنند، برای ساختن لیزر پیوسته (علاوه بر نوع پالسیِ آن) اهتمام ورزیدند. تئودور میمن، فیزیکدان و مهندس از آزمایشگاه‌های تحقیقاتی هیوز (Hughes)، اولین کسی بود که در سال 1960 موفق به ساخت لیزر شد. او توانست با استفاده از تکه کوچک یاقوت که توسط لامپِ چشمک‌زن، نورانی می‌شد، پالس‌هایی از پرتو همدوس لیزر را تولید کند [2].

جایزه نوبل فیزیک سال 1964 به باسوف، پروخورف و تاونز برای "مطالعات بنیادیشان در زمینه‌ی الکترونیک کوانتومی" اهدا شد. مطالعات آن‌ها منجر به ساختن نوسانگر‌ها و تقویت‌کننده‌ها بر اساس قانون لیزر - میزر شد. تاونز برنده‌ی نیمی از جایزه شد و نیمه‌ی دیگر بین بایوف و پروخورف تقسیم گردید. جان دادلی، فیزیکدان اتمی مولکولی و رئیس انجمن فیزیک اروپا، می‌گوید : "تاونز انسانی بزرگ و همچنین یک الهام‌بخش بود."

مایلز پجت فیزیکدان اتمی مولکولی از دانشگاه گلاسکو درباره‌ی تاونز اینگونه می‌گوید : "علاوه بر دستاورد‌های قابل توجه او در زمینه‌های گوناگون فیزیک، میراث ارزشمندی از فعالیت‌ها و همکاری‌های دانشمندان دیگر وجود دارد که چارلز تاونز بر آن‌ها نظارت داشته است. از جمله این موفقیت‌ها می‌توان به آرنو آلن پنزیاس برنده‌ی جایزه نوبل فیزیک سال 1978 اشاره کرد."

زندگی با فیزیک

چارلز تاونز در 28 جولای سال 1915 در شهر گرینویل از ایالت کارولینای جنوبی متولد شد. هنگامی که او در سال 1935 از دانشگاه فِرمن در گرینویل با گرایش فیزیک و زبان‌های مدرن فارغ التحصیل شد، فقط 19 سال داشت. او دوره‌ی تحصیلات تکمیلی‌اش را ابتدا در دانشگاه دوک گذراند، سپس برای گذرانیدن دوره‌ی دکتری‌اش به موسسه‌ی تکنولوژی کالیفرنیا رفت و به مطالعه بر روی جداسازی ایزوتوپ مشغول شد.

تاونز پس از پایان دوره‌ی دکتری در سال 1939، تا سال 1947 در آزمایشگاه‌های بل در نیوجرسی مشغول به فعالیت بود. پس از آن به دانشگاه کلمبیا رفت. او از سال 1950 تا 1952 با عنوان مدیر آزمایشگاهِ تابش کلمبیا فعالیت می‌کرد. تاونز در سال 1959 به عنوان نایب رئیس و مدیر تحقیق در موسسه‌ی تحلیل‌های دفاعی (IDA) در واشنگتن دی سی – سازمانی غیر انتفاعی که دولت ایالات متحده را یاری می‌کند - انتخاب شد.

او مدتِ دو سال در IDA فعالیت کرد و سپس دوباره به محیط دانشگاهی بازگشت. در این هنگام او مقامِ استادی در موسسه‌ی تکنولوژی ماساچوست (MIT) را به عهده گرفت. سپس در سال 1967 به دانشگاه برکلی کالیفرنیا رفت، و در آنجا تحقیقاتش را ادامه داد. جایزه‌ی تمپلتون - جایزه‌ای برای علم و مذهب - در سال 2005 به تاونز اهدا شد. تاونز همچنین زندگینامه‌ی خود را با عنوان "چگونه لیزر ایجاد شد" در سال 1999 منتشر کرده است